PERTANYAAN
:
Assalaamu'alaikum. Pertanyaan : A punya hutang pada B th 1966 sebesar Rp 100.000,-.Th 2006 utang tersebut baru dibayar. Saat dibayar si B keberatan dengan jumlah tersebut, uang tersebut 40 tahun yang lalu seharga 1 ekor sapi. Di sisi lain meminta kelebihan atas utang adalah riba (akadnya bukan untuk usaha, sirkah, mudoroba dll). Apa hukumnya menindaklanjuti utang agar nilai suatu utang tidak jatuh berdasarkan harga umum ? Mohon penerangannya para sesepuh,semisal menilai rupiah sebanding dg harga emas atau dolar Amerika. Peristiwa ini benar terjadi. (Muhamad Nasir).
JAWABAN :
Wa'alaikumsalaam. Kewajiban si A hanya wajib membayar 100.000 akan tetapi si A dianjurkan untuk membayar lebih dari 100.000. Dalam masalah hutang yang sudah sangat lama sebetulnya secara umum ada 3 pendapat :
Referensi :
- Fathul Wahab, Juz : 1 Hal. 224-225 :
- Hasyiyah Al Bujairomi Alal Minhaj, Juz 2 Hal. 354 :
- Al Fiqhu Alal Madzahib Al Arba'ah, juz 2 Hal. 306 :
- Al-Umm, Juz 3 Hal. 3 :
- Syarah Muslim Lin-Nawawi, Juz : 11 Hal : 37-38 :
Assalaamu'alaikum. Pertanyaan : A punya hutang pada B th 1966 sebesar Rp 100.000,-.Th 2006 utang tersebut baru dibayar. Saat dibayar si B keberatan dengan jumlah tersebut, uang tersebut 40 tahun yang lalu seharga 1 ekor sapi. Di sisi lain meminta kelebihan atas utang adalah riba (akadnya bukan untuk usaha, sirkah, mudoroba dll). Apa hukumnya menindaklanjuti utang agar nilai suatu utang tidak jatuh berdasarkan harga umum ? Mohon penerangannya para sesepuh,semisal menilai rupiah sebanding dg harga emas atau dolar Amerika. Peristiwa ini benar terjadi. (Muhamad Nasir).
JAWABAN :
Wa'alaikumsalaam. Kewajiban si A hanya wajib membayar 100.000 akan tetapi si A dianjurkan untuk membayar lebih dari 100.000. Dalam masalah hutang yang sudah sangat lama sebetulnya secara umum ada 3 pendapat :
1.Wajib mengembalikan sesuai
dengan nilai dahulu tanpa tambahan atau kurang, (menurut Hanafiyah Syafi'iyah
Hanabilah dan pendapat yang masyhur dari Malikiyah)
2.Wajib mengembalikan sesuai
nilai tambah atau kurang dari hari ditetapkannya aqad, jika akad jual beli maka
sesuai dengan aqad pertama jika pinjaman maka sesuai nilai saat mengembalikan (
pendapat Abu Yusuf dan Fatwa dari Hanafiyah)
3.Jika perubahan nilai
terlalu parah maka wajib mengembalikan sesuai perubahan nilai tersebut baik itu
bertambah maupun berkurang (salah satu pendapat Malikiyah). Wallohu A'lam.
[Ghufron
Bkl, Iki Alawiy Rek].
Referensi :
- Fathul Wahab, Juz : 1 Hal. 224-225 :
ุงูุฅูุฑุงุถ
" ูู ุชู
ููู ุงูุดูุก ุนูู ุฃู ูุฑุฏ ู
ุซูู " ุณูุฉ " ูุฃู ููู ุฅุนุงูุฉ ุนูู ูุดู ูุฑุจุฉ ูุฃุฑูุงูู
ุฃุฑูุงู ุงูุจูุน ูู
ุงูุนูู
โุฅูู ุฃู ูุงู- ููุฑุฏ " ุงูู
ูุชุฑุถ ุงูู
ุซูู " ู
ุซูุง " ูุฃูู ุฃูุฑุจ ุฅูู
ุงูุญู " ููู
ุชููู
ู
ุซูุง ุตูุฑุฉ " ูุฎุจุฑ ู
ุณูู
ุฃูู ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
ุงูุชุฑุถ ุจูุฑุง ูุฑุฏ
ุฑุจุงุนูุง ููุงู: "ุฅู ุฎูุงุฑูู
ุฃุญุณููู
ูุถุงุก" โุฅูู ุฃู ูุงู- " ููู ุฑุฏ ุฃุฒูุฏ " ูุฏุฑุง ุฃู ุตูุฉ "
ุจูุง ุดุฑุท ูุญุณู " ูู
ุง ูู ุฎุจุฑ ู
ุณูู
ุงูุณุงุจู ุฅู ุฎูุงุฑูู
ุฃุญุณููู
ูุถุงุก ููุง ููุฑู ููู
ูุฑุถ ุฃุฎุฐ
ุฐูู
- Hasyiyah Al Bujairomi Alal Minhaj, Juz 2 Hal. 354 :
ูููู:
ููุฑุฏ ุงูู
ูุชุฑุถ) ููู ููุฏุง ุฃุจุทู ุงูุณูุทุงู ุงูู
ุนุงู
ูุฉ ุจู ูู
ุซู ุงูููุฏ ุงููููุณ ุงูุฌุฏุฏ ููุฏ ุนู
ุช
ุจูุฐู ุงูุจููู ูู ุงูุฏูุงุฑ ุงูู
ุตุฑูุฉ ูู ุบุงูุจ ุงูุฃุฒู
ูุฉ ูุญูุซ ูุงู ูุฐูู ููู
ุฉ ุฃู ุบูุฑ ุชุงููุฉ ุฑุฏ
ู
ุซูู ูุฅูุง ุฑุฏ ููู
ุชู ุจุงุนุชุจุงุฑ ุฃูุฑุจ ููุช ุฅูู ููุช ุงูู
ุทุงูุจุฉ ูู ููู ููู
ุฉ ุญ ู ูู
ุฑ
- Al Fiqhu Alal Madzahib Al Arba'ah, juz 2 Hal. 306 :
ูู
ู
ุฐูู ูุชุถุญ ุฃูู ูุฌูุฒ ูุฑุถ ู
ุง ูู ู
ุซูุ ูู
ุง ูู ููู
ุฉ. ูุฃู
ุง ุงูู
ุซูู ูุฅู ุนูู ุงูู
ูุชุฑุถ ุฃู ูุฑุฏ
ู
ุซููุ ุณูุงุก ูุงูุช ูููุฏุงู ู
ุนุฏูุฏุฉ ุฃู ุบูุฑูุงุ ููู ุงูุชุฑุถ ูููุฏุงู ูุจุทู ุงูุนู
ู ุจูุง ููุง ููุฒู
ุฅูุง ุจุฑุฏ ู
ุซููุง ุฅุฐุง ูุงูุช ููุง ููู
ุฉ ุบูุฑ ุชุงููุฉุ ุฃู
ุง ุฅุฐุง ูุงูุช ููุง ููู
ุฉ ุชุงููุฉ ูุฅูู ููุฒู
ุจุฑุฏ ููู
ุชูุง ุจุงุนุชุจุงุฑ ุฃูุฑุจ ููุช ุจุงููุณุจุฉ ูููุช ุงูู
ุทุงูุจุฉ ุจูุงุ ูู
ุซููุง ุงููููุณ
- Al-Umm, Juz 3 Hal. 3 :
ูุงู
ุงูุดุงูุนู : ......... ูู
ู ุณูู ูููุณุง ุฃู ุฏุฑุงูู
ุฃู ุจุงุน ุจูุง ุซู
ุฃุจุทููุง ุงูุณูุทุงู ูููุณ ูู
ุฅูุง ู
ุซู ูููุณู ุฃู ุฏุฑุงูู
ู ุงูุชู ุฃุณูู ุฃู ุจุงุน ุจูุง
- Syarah Muslim Lin-Nawawi, Juz : 11 Hal : 37-38 :
ุญุฏุซูุง
ู
ุญู
ุฏ ุจู ุจุดุงุฑ ุจู ุนุซู
ุงู ุงูุนุจุฏูุ ุญุฏุซูุง ู
ุญู
ุฏ ุจู ุฌุนูุฑุ ุญุฏุซูุง ุดุนุจุฉุ ุนู ุณูู
ุฉ ุจู ููููุ
ุนู ุฃุจู ุณูู
ุฉุ ุนู ุฃุจู ูุฑูุฑุฉุ ูุงู: ูุงู ูุฑุฌู ุนูู ุฑุณูู ุงููู ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
ุญูุ
ูุฃุบูุธ ููุ ููู
ุจู ุฃุตุญุงุจ ุงููุจู ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
ุ ููุงู ุงููุจู ุตูู ุงููู ุนููู ูุณูู
:
ยซุฅู ูุตุงุญุจ ุงูุญู ู
ูุงูุงยปุ ููุงู ููู
: ยซุงุดุชุฑูุง ูู ุณูุงุ ูุฃุนุทูู ุฅูุงูยปุ ููุงููุง: ุฅูุง ูุง
ูุฌุฏ ุฅูุง ุณูุง ูู ุฎูุฑ ู
ู ุณููุ ูุงู: ยซูุงุดุชุฑููุ ูุฃุนุทูู ุฅูุงูุ ูุฅู ู
ู ุฎูุฑูู
ุ ุฃู ุฎูุฑูู
ุฃุญุณููู
ูุถุงุก...................................ููููุง ุฃูู ูุณุชุญุจ ูู
ู ุนููู ุฏูู ู
ู
ูุฑุถ ูุบูุฑู ุฃู ูุฑุฏ ุฃุฌูุฏ ู
ู ุงูุฐู ุนููู ููุฐุง ู
ู ุงูุณูุฉ ูู
ูุงุฑู
ุงูุฃุฎูุงู ูููุณ ูู ู
ู ูุฑุถ
ุฌุฑ ู
ููุนุฉ ูุฅูู ู
ููู ุนูู ูุฃู ุงูู
ููู ุนูู ู
ุง ูุงู ู
ุดุฑูุทุง ูู ุนูุฏ ุงููุฑุถ ูู
ุฐูุจูุง ุฃูู
ูุณุชุญุจ ุงูุฒูุงุฏุฉ ูู ุงูุฃุฏุงุก ุนู
ุง ุนููู ููุฌูุฒ ููู
ูุฑุถ ุฃุฎุฐูุง ุณูุงุก ุฒุงุฏ ูู ุงูุตูุฉ ุฃู ูู
ุงูุนุฏุฏ ุจุฃู ุฃูุฑุถู ุนุดุฑุฉ ูุฃุนุทุงู ุฃุญุฏ ุนุดุฑ
ููุงู
ุงูุดุงูุนู ุฑุญู
ู ุงููู: (ูู
ู ุณูู ูููุณุงู ุฃู ุฏุฑุงูู
ุฃู ุจุงุน ุจูุง ุซู
ุฃุจุทููุง ุงูุณูุทุงูุ ูููุณ
ูู ุฅูุง ู
ุซู ูููุณู ุฃู ุฏุฑุงูู
ู ุงูุชู ุฃุณูู ูุจุงุน ุจูุง) . (2)ูุฌุงุก ูู ุงูู
ุงุฏุฉ 788 ู
ู ู
ุฑุดุฏ
ุงูุญูุฑุงู: ( ... ูุฅู ุงุณุชูุฑุถ ุดูุฆุงู ู
ู ุงูู
ูููุงุช ุฃู ุงูู
ูุฒููุงุช ุฃู ุงูู
ุณูููุงุช ู
ู ุงูุฐูุจ
ูุงููุถุฉุ ูุฑุฎุตุช ุฃุณุนุงุฑูุง ุฃู ุบูุชุ ูุนููู ุฑุฏ ู
ุซููุงุ ููุง ุนุจุฑุฉ ุจุฑุฎุตูุง ุฃู ุบูููุง) .ูุฌุงุก ูู
ูุฑุฉ ุงูุนูู ูู ุงูุฌูุงุจ ุนูู ุณุคุงู ุนู ุงููุงุฌุจ ูู ุงูุฐู
ุฉ ุนูุฏ ุจุทูุงู ุงูุณูุฉุ ุฃู ุฒูุงุฏุฉ ููู
ุชูุง
ุฃู ุงูุฎูุงุถูุง: (ุงููุงุฌุจ ูุถุงุก ุงูู
ุซู ุนูู ู
ู ุชุฑุชุจุช ูู ุฐู
ุชู ุฅู ูุงูุช ู
ูุฌูุฏุฉ ูู ุจูุฏ
ุงูู
ุนุงู
ูุฉุ ููุฌุจ ุงูู
ุซู ูู ูุงูุช ู
ุฆุฉ ุจุฏุฑูู
ุซู
ุตุงุฑุช ุฃููุงู ุจุฏุฑูู
ุฃู ุจุงูุนูุณุ ููุฐูู ูู
ูุงู ุงูุฑูุงู ุญูู ุงูุนูุฏ ุจุชุณุนูู ุซู
ุตุงุฑ ุจู
ุฆุชูู ุฃู ุจุงูุนูุณ ูููุฐุง) (3)
ู
(1) ุงูู
ุฏููุฉ ููุฅู
ุงู
ู
ุงูู ุจู ุฃูุณ 3/445ุ ูุงูุธุฑ ุฃูุถุงู: ุญุงุดูุฉ ุงูุฑูููู 5/121 ู122ุ
ูุงูุฒุฑูุงูู ุนูู ุฎููู 5/60ุ ูู
ูุญ ุงูุฌููู 2/534.
ู
(2) ุงูุฃู
3/33.
ู
(3) ูุฑุฉ ุงูุนูู ุต 203 ู204ุ ูุงูุธุฑ ู
ูุญ ุงูุฌููู 2/534
ุงูู
ูุณูุนุฉ
ุงูููููุฉ ุงููููุชูุฉ ุฌ ูขูก ุต ูกูฃูฆู ูกูฃูจ
ููุญูุงููุฉู
ุงูุฑููุงุจูุนูุฉู: (ุบููุงูุกู ุงููููููุฏู ููุฑูุฎูุตููู) .69 - ููุฐููููู ุจูุฃููู ุชูุฒููุฏู
ูููู
ูุฉู ุงููููููุฏู ุฃููู ุชูููููุตู ุจูุงููููุณูุจูุฉู ุฅูููู ุงูุฐููููุจู ููุงููููุถููุฉูุ
ุงููููุฐููููู ููุนูุชูุจูุฑูุงููุงููู
ูููููุงุณู ุงูููุฐูู ุชูููุฏููุฑู ุจูุงููููุธูุฑู ุฅููููููู
ุฃูุซูู
ูุงูู ุงูุฃููุดูููุงุกู ููููููู
ูููุงุ ููููุนูุฏููุงูู ุซูู
ูููุง. ููููุฐูุง ูููู ู
ูุฑูุงุฏู
ุงููููููููุงุกู ุจูู " ุงููุบููุงูุกู " " ููุงูุฑููุฎูุตู " ููู ููุฐูุง ุงููู
ูููุงู
ู.
ููููู
ููุฐููู ุงููุญูุงููุฉู: ุฅูุฐูุง ุชูุบููููุฑูุชู ูููู
ูุฉู ุงููููููุฏู ุบููุงูุกู ุฃููู ุฑูุฎูุตูุง
ุจูุนูุฏูู
ูุง ุซูุจูุชู ููู ุฐูู
ููุฉู ุงููู
ูุฏูููู ุจูุฏููุงู ููู ููุฑูุถู ุฃููู ุฏููููู ู
ูููุฑู
ุฃููู ุซูู
ููู ู
ูุจููุนู ุฃููู ุบูููุฑู ุฐููููู ููููุจูู ุฃููู ููุคูุฏููููููุ ููููุฏู
ุงุฎูุชููููู ุงููููููููุงุกู ููู ู
ูุง ููููุฒูู
ู ุงููู
ูุฏูููู ุฃูุฏูุงุคููู. ุนูููู ุซููุงูุซูุฉู
ุฃูููููุงูู:
ุงููููููู
ุงูุฃูููููู: ูุฃููุจูู ุญููููููุฉู ููุงูุดููุงููุนููููุฉู ููุงููุญูููุงุจูููุฉู
ููุงููู
ูุงูููููููุฉู ุนูููู ุงููู
ูุดููููุฑู ุนูููุฏูููู
ูุ ูููููู ุฃูููู ุงููููุงุฌูุจู ุนูููู
ุงููู
ูุฏูููู ุฃูุฏูุงุคููู ูููู ููููุณู ุงููููููุฏู ุงููู
ูุญูุฏููุฏู ููู ุงููุนูููุฏู
ููุงูุซููุงุจูุชู ุฏูููููุง ููู ุงูุฐููู
ููุฉูุ ุฏูููู ุฒูููุงุฏูุฉู ุฃููู ููููุตูุงููุ ููููููุณู
ูููุฏููุงุฆููู ุณูููุงูู (1) . ููููุฏู ููุงูู ุงููููุงุถูู ุฃูุจูู ูููุณููู ููุฐูููุจู ุฅูููู
ููุฐูุง ุงูุฑููุฃููู ุฃูููููุงู ุซูู
ูู ุฑูุฌูุนู ุนููููู.
ููุงููููููู
ุงูุซููุงููู: ูุฃููุจูู ูููุณููู - ููุนููููููู ุงููููุชูููู ุนูููุฏู ุงููุญููููููููุฉู -
ูููููู ุฃูููููู ููุฌูุจู ุนูููู ุงููู
ูุฏูููู ุฃููู ููุคูุฏูููู ูููู
ูุฉู ุงููููููุฏู ุงูููุฐูู
ุทูุฑูุฃู ุนููููููู ุงููุบููุงูุกู ุฃููู ุงูุฑููุฎูุตู ููููู
ู ุซูุจููุชููู ููู ุงูุฐููู
ููุฉู ู
ููู
ููููุฏู ุฑูุงุฆูุฌู. ููููู ุงููุจูููุนู ุชูุฌูุจูุงูููููู
ูุฉู ููููู
ู ุงููุนูููุฏูุ ููููู
ุงููููุฑูุถู ููููู
ู ุงููููุจูุถู (1) .
ููุงููููููู
ุงูุซููุงููุซู: ููุฌููู ุนูููุฏู ุงููู
ูุงูููููููุฉูุ ูููููู ุฃูููู ุงูุชููุบููููุฑู ุฅูุฐูุง ููุงูู
ููุงุญูุดูุงุ ููููุฌูุจู ุฃูุฏูุงุกู ูููู
ูุฉู ุงููููููุฏู ุงูููุฐูู ุทูุฑูุฃู ุนููููููู ุงููุบููุงูุกู
ุฃููู ุงูุฑููุฎูุตู. ุฃูู
ููุง ุฅูุฐูุง ููู
ู ูููููู ููุงุญูุดูุง ููุงููู
ูุซูู (2) .
ููุงู
ุงูุฑูููููููููู - ู
ูุนููููููุง ุนูููู ููููู ุงููู
ูุงูููููููุฉู ุงููู
ูุดููููุฑู ุจูููุฒููู
ู
ุงููู
ูุซูู ูููููู ุชูุบููููุฑู ุงููููููุฏู ุจูุฒูููุงุฏูุฉู ุฃููู ููููุตู -: " ููููุชู:
ููููููุจูุบูู ุฃููู ูููููููุฏู ุฐููููู ุจูู
ูุง ุฅูุฐูุง ููู
ู ููููุซูุฑู ุฐููููู ุฌูุฏููุงุ
ุญูุชููู ููุตููุฑู ุงููููุงุจูุถู ููููุง ููุงููููุงุจูุถู ููู
ูุง ูุงู ููุจููุฑู ู
ูููููุนูุฉู ูููููุ
ููููุฌููุฏู ุงููุนููููุฉู (3) ุงูููุชูู ุนููููู ุจูููุง ุงููู
ูุฎูุงูููู ููู ุงููููุณูุงุฏู (4)
.
Link Diskusi :www.fb.com/groups/piss.ktb/882223991800410/